Aplikacje mobilne dla edukacji i profilaktyki zdrowia seksualnego
W Sygnisoft coraz częściej realizujemy projekty, których celem jest uświadomienie użytkownikom jak dbać o zdrowie, wykorzystując najnowsze osiągnięcia medycyny oraz promowanie profilaktyki wśród społeczeństwa. Już wkrótce światło dzienne ujrzy stworzona przez nas aplikacja mobilna propagująca edukację i profilaktykę w obszarze zdrowia seksualnego dla kobiet i mężczyzn w szerokim zakresie wiekowym.
Projekt ten jest realizowany na zlecenie Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, Katedry i Oddziału Klinicznego Ginekologii i Położnictwa, Ginekologii Onkologicznej.
Bazując na zdobytym doświadczeniu przedstawiamy najważniejsze kwestie na jakie trzeba zwrócić uwagę w procesie wytwarzania aplikacji mobilnych dla branży healthcare.
Na co należy zwracać szczególną uwagę przy projektowaniu?
Projektowanie aplikacji mobilnych dla branży medycznej wymaga wyjątkowej staranności i profesjonalizmu. W przeciwieństwie do wielu innych aplikacji, w tym przypadku mamy często do czynienia z wrażliwymi danymi o użytkownikach oraz w niektórych aplikacjach na szali znajduje się ich zdrowie, a nawet życie.
W związku z tym, proces projektowania musi uwzględniać nie tylko aspekty techniczne, ale także regulacyjne, etyczne i użytkowe. Kluczowe jest zapewnienie, że aplikacja będzie nie tylko funkcjonalna, ale również bezpieczna, intuicyjna w obsłudze i rzetelna.
Przyjrzyjmy się najważniejszym aspektom, na które należy zwracać szczególną uwagę podczas projektowania aplikacji mobilnych dla sektora healthcare, aby sprostać wysokim wymaganiom i zapewnić najwyższy standard opieki dla użytkowników.
Bezpieczeństwo
Aplikacje mobilne dla sektora healthcare bardzo często przechowują różnego rodzaju dane wrażliwe o zdrowiu użytkowników. Z tego powodu, pacjenci i lekarze, którzy wykorzystują takie aplikacje, muszą mieć pewność, że ich informacje są chronione przed nieautoryzowanym dostępem. Jest to temat szczególnie wrażliwy biorąc pod uwagę zdarzenia z ostatnich lat jak m.in. wycieki danych z oprogramowania laboratoriów.
Do najważniejszych praktyk należy:
Szyfrowanie danych - wszystkie dane przechowywane i przesyłane przez aplikację powinny być szyfrowane, aby uniemożliwić ich przechwycenie przez osoby niepowołane.
Autoryzacja i uwierzytelnienie — stosowanie silnych mechanizmów autoryzacji (np. dwuskładnikowej – 2FA) i uwierzytelniania użytkowników jest niezbędne, aby ograniczyć dostęp tylko do uprawnionych osób. Przydatne jest także wykorzystywanie dodatkowych danych biometrycznych np. TouchID lub FaceID.
Stosowanie norm OWASP — Open Web Application Security Project w aplikacjach mobilnych polega na implementacji zbioru wytycznych i najlepszych praktyk mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa aplikacji poprzez identyfikację i eliminację potencjalnych zagrożeń. Te normy pomagają deweloperom zabezpieczać aplikacje przed najczęściej występującymi atakami, takimi jak ataki typu man-in-the-middle (tj. przejęcie przesyłanych danych), naruszenia prywatności danych czy nieautoryzowany dostęp.
Regularne audyty bezpieczeństwa - aplikacje powinny być regularnie sprawdzane pod kątem podatności na ataki oraz zgodności z najnowszymi standardami bezpieczeństwa.
Dostępność
W branży medycznej aplikacje mobilne muszą być nie tylko funkcjonalne, ale także łatwe w obsłudze dla różnych grup użytkowników, w tym osób starszych i pacjentów z różnymi niepełnosprawnościami.
W tym kontekście należy stosować w aplikacjach mobilnych:
Intuicyjny i ergonomiczny interfejs (UI) – projektowanie powinno skupiać się na prostocie i przejrzystości, aby użytkownicy o różnym stopniu zaawansowania mogli łatwo korzystać z aplikacji.
Odpowiedni kontrast kolorów – bardzo ważne jest odpowiednie dobranie kolorów różnych elementów szaty graficznej aplikacji mobilnej. Dzięki temu interfejs będzie bardziej czytelny także dla osób z wadami wzroku.
Mechanizmy dostępności - aplikacje muszą być zgodne z wytycznymi dotyczącymi dostępności WCAG (Web Content Accessibility Guidelines) na odpowiednim poziomie. W tym celu należy stosować takie funkcjonalności jak np. ustawianie przez użytkownika rozmiaru wyświetlanych tekstów, czy wykorzystanie TalkBack (dla Android) i VoiceOver (dla iOS), które pomagają osobom niewidomym i niedowidzącym w sterowaniu aplikacją przy użyciu komunikatów dotykowych i głosowych.
Personalizację - możliwość dostosowania interfejsu, funkcji aplikacji oraz stylu komunikowania do indywidualnych potrzeb użytkowników np. ze względu na generację, zwiększa jej użyteczność i zadowolenie użytkowników z korzystania z niej. Można tego dokonać poprzez zdalną konfigurację (tj. remote config).
Regulacje
Jednym z najważniejszych aspektów wytwarzania aplikacji mobilnych dla branży medycznej jest zgodność z przepisami i standardami. W różnych krajach obowiązują różne regulacje dotyczące ochrony danych pacjentów, ale jednymi z najczęściej stosowanych są:
1. Ochrona danych osobowych: RODO
W Unii Europejskiej, w tym w Polsce, głównym aktem prawnym regulującym ochronę danych osobowych, w tym danych medycznych, jest Rozporządzenie o Ochronie Danych Osobowych (RODO, ang. GDPR — General Data Protection Regulation). RODO nakłada szereg wymagań na twórców aplikacji mobilnych dotyczących przetwarzania danych osobowych m.in.:
- Zgoda na przetwarzanie danych,
- Prawo do usunięcia konta i danych,
- Minimalizacja zbieranych danych,
- Bezpieczeństwo danych.
2. Certyfikacja medyczna
W UE niektóre aplikacje mobilne, które klasyfikowane są jako wyroby medyczne, muszą spełniać wymagania określone w Rozporządzeniu UE 2017/745 dotyczącym wyrobów medycznych (MDR — Medical Device Regulation).
Ponadto ważne jest także posiadanie przez twórców odpowiedniej certyfikacji ISO np.:
ISO 13485 to międzynarodowa norma dla organizacji ochrony zdrowia i producentów urządzeń medycznych, wprowadzająca wymagania Systemu Zarządzania Jakością zgodne z ISO 9001, obejmujące także oprogramowanie medyczne.
Norma ISO/IEC 27001 jest międzynarodowym standardem dotyczącym zarządzania bezpieczeństwem informacji. Aplikacje medyczne powinny być projektowane zgodnie z jej wytycznymi, aby zapewnić odpowiednie zabezpieczenie danych.
Możliwości integracji
Aplikacje mobilne w branży medycznej muszą często integrować się z istniejącymi systemami informatycznymi w celu realizacji wymaganych funkcjonalności. Są to m.in.:
Systemy specjalistyczne takie jak np. systemy laboratoryjne (LIS) oraz elektroniczna dokumentacja medyczna (EDM).
Aplikacje takie jak Apple Health i Google Fit, które pozwalają na centralizację i łatwiejszy dostęp do danych zdrowotnych użytkowników, co umożliwia bardziej holistyczne podejście do monitorowania zdrowia. Dzięki tej integracji aplikacje mogą automatycznie zbierać i analizować dane z różnych urządzeń i źródeł.
Urządzenia ubieralne, czyli urządzenia elektroniczne noszone na ciele użytkownika np. wyroby medyczne, odzież czy biżuteria, które umożliwiają bieżące monitorowanie parametrów zdrowotnych, takich jak tętno, aktywność fizyczna czy jakość snu, co wspomaga precyzyjne monitorowanie zdrowia pacjentów.
Należy pamiętać także o najważniejszym…
Aplikacje mobilne dla sektora healthcare powinny być tworzone pod dokładnym nadzorem osób posiadających odpowiednie kwalifikacji medyczne oraz wiedzę merytoryczną. W tak wrażliwych aspektach jak zdrowie i życie użytkowników, najważniejsze jest przekazywanie rzetelnych i pomocnych informacji w aplikacji.
Jaka przyszłość czeka aplikacje medyczne?
Przyszłość mobilnych aplikacji medycznych wygląda obiecująco ze względu na coraz większe możliwości i wykorzystanie sztucznej inteligencji, uczenia maszynowego i Internetu Rzeczy do personalizacji opieki zdrowotnej i zdalnego monitorowania pacjentów.
Wraz z postępem technologicznym, te aplikacje będą musiały zapewniać najwyższe standardy bezpieczeństwa danych i zgodności z regulacjami, aby zyskać zaufanie użytkowników. Integracja z systemami zdrowotnymi i empatyczne projektowanie będą kluczowe, aby aplikacje mogły skutecznie wspierać użytkowników i lekarzy w codziennej walce o zdrowie i życie.
MATERIAŁ PARTNERA
