Działania NOYB
Główny zarzut wobec X dotyczy wykorzystywania danych użytkowników w celu szkolenia modelu sztucznej inteligencji Grok, bez wcześniejszego informowania o tym użytkowników i bez uzyskania ich wyraźnej zgody.
Zgodnie z przepisami RODO, każda forma przetwarzania danych osobowych wymaga uprzedniego poinformowania użytkowników oraz uzyskania ich zgody. W przypadku X, jak podkreśla NOYB, zastosowano tzw. opt-out zamiast opt-in, co oznacza, że użytkownicy byli automatycznie zapisywani na przetwarzanie ich danych, a jedynie ci, którzy świadomie zrezygnowali, mogli uniknąć tego procesu.
NOYB nie poprzestało na krytyce. Organizacja złożyła skargi do urzędów ochrony danych osobowych w dziewięciu krajach Unii Europejskiej: Austrii, Belgii, Francji, Grecji, Irlandii, Włoszech, Holandii, Polsce i Hiszpanii.
W skardze skierowanej do UODO, NOYB podkreśliło, że X nie posiada żadnej prawnej podstawy do przetwarzania tak ogromnych ilości danych osobowych w nieokreślonych celach. Organizacja zaznaczyła również, że działania X są sprzeczne z przepisami RODO, gdyż nie zapewniają przejrzystej i zrozumiałej informacji dla użytkowników.
- Osoby, której dane dotyczą, nie "zezwoliły" na takie przetwarzanie ich danych osobowych. Zamiast tego Twitter "pozwolił" sobie na przetwarzanie wszystkich odpowiednich danych osobowych, tworząc nowe ustawienie, domyślnie je zaznaczając i automatycznie aktywując. Użytkownicy X nie zostali powiadomieni o nowym ustawieniu domyślnym w momencie jego wdrożenia ani o możliwości rezygnacji. Wydaje się, że nowe ustawienie domyślne zaczęło natychmiast obowiązywać - czytamy w skardze.
Nie tylko X – Meta także na celowniku
Problemy X z przetwarzaniem danych osobowych to tylko część większego problemu, z jakim borykają się globalne platformy technologiczne. Przykładem może być Meta, wobec której NOYB również wystosował skargi.
Podobnie jak w przypadku X, Meta tymczasowo zawiesiła szkolenie swoich modeli sztucznej inteligencji na danych użytkowników z Europy. Warto zauważyć, że działania NOYB w przeszłości często skutkowały istotnymi zmianami w politykach gigantów technologicznych.
UODO, podobnie jak inne europejskie urzędy ochrony danych, musi zbadać i ocenić legalność działań prowadzonych przez platformy takie jak X czy Meta. W kontekście rozwoju sztucznej inteligencji i wykorzystywania danych osobowych, ochrona prywatności użytkowników jest coraz bardziej skomplikowanym i ważnym zagadnieniem.
Co dalej? Przyszłość ochrony danych
Złożenie skargi przez NOYB to dopiero początek procesu, który może zakończyć się poważnymi konsekwencjami prawnymi dla X. Przypadek ten pokazuje, jak istotna jest ochrona danych osobowych w czasie szybko rozwijającej się technologii, w szczególności sztucznej inteligencji.
Wraz z rosnącą świadomością społeczeństwa na temat prywatności, urzędy ochrony danych osobowych w Europie muszą dawać pewność, że dane użytkowników są przetwarzane zgodnie z prawem i z poszanowaniem ich praw. Przypadek X może być sygnałem dla innych platform technologicznych, że nie ma miejsca na kompromisy w zakresie ochrony danych osobowych.
W najbliższych miesiącach możemy spodziewać się dalszych działań ze strony UODO oraz innych europejskich urzędów, które będą dążyły do pełnej transparentności i zgodności działań takich platform z przepisami RODO. Dla użytkowników oznacza to, że ich dane mogą być lepiej chronione, a każda próba ich nielegalnego przetwarzania będzie surowo karana.
