„Czarne Łabędzie”
Poniższy termin jest stosowany w ekonomii i oznacza nieoczekiwane zdarzenie, którego przewidzenie jest praktycznie niemożliwe. Zjawiska tego rodzaju mają najczęściej negatywny wpływ na naszą gospodarkę i charakteryzują się brakiem możliwości ich przeczucia w oparciu o wcześniejsze dane historyczne i doświadczenia.
Ostatnie wydarzenia związane z wojną w Ukrainie, epidemią Covid-19, a w konsekwencji przerwanymi łańcuchami dostaw, kryzysem energetycznym itp. powodują, że możemy śmiało założyć, iż żyjemy obecnie w czasach „czarnych łabędzi”.
W obecnej sytuacji geopolitycznej, terminowe spływanie należności od kontrahentów staje się szczególnie ważne w utrzymaniu stabilnego rozwoju firmy. Prowadzenie biznesu staje się coraz bardziej ryzykownym przedsięwzięciem. Coraz częstszym problemem okazują się opóźnienia w regulowaniu należności.
Niewypłacalność odbiorcy, może negatywnie wpływać na płynność przedsiębiorstwa, a tym samym na możliwość regulowania własnych zobowiązań. Ryzyko sprzedaży z odroczonym terminem płatności możemy zabezpieczyć poprzez wybór ubezpieczenia należności handlowych.
Kto oferuje ubezpieczenia należności handlowych?
Na naszym rynku ubezpieczenie należności oferowane jest przez kilku ubezpieczycieli:
Atradius Crédito y Caución S.A. de Seguros y Reaseguros Spółka Akcyjna Oddział w Polsce
Compagnie Francaise D’assurance Pour Le Commerce Exterieur Sa Oddział w Polsce (Coface Poland)
Towarzystwo Ubezpieczeń Euler Hermes SA (obecnie Allianz Trade)
Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych S.A. (KUKE)
Credendo — Excess & Surety Spółka Akcyjna Oddział w Polsce
Powszechny Zakład Ubezpieczeń Spółka Akcyjna (PZU)
Sopockie Towarzystwo Ubezpieczeń ERGO Hestia S.A.
Co zapewnia ubezpieczenie należności handlowych?
Ubezpieczenie należności handlowych polega na zapewnieniu ochrony w związku z nieopłaceniem przez odbiorców wystawionych faktur za sprzedane towary lub wykonane usługi. Posiadanie ubezpieczenia należności nie gwarantuje automatycznej zapłaty należności przez ubezpieczyciela w terminie płatności wskazanym na fakturze — nie należy porównywać tego rozwiązania do faktoringu, który jest zazwyczaj znacznie droższym rozwiązaniem.
Ochrona ubezpieczeniowa obejmuje ryzyko braku zapłaty bezspornych i wymagalnych należności w sytuacji braku jej uregulowania w określonym w umowie terminie (standardowo 120-180 dni, zdarzają się również okresy krótsze 60-90 dni). Odszkodowanie będzie należne również w przypadku trwałej niewypłacalności kontrahenta (prawnej niewypłacalności).
Wartości dodane posiadania ubezpieczenia należności handlowych
Wsparcie ubezpieczyciela w procesie windykacji. W przypadku braku uregulowania należności ubezpieczyciel może przejąć kwestie windykacji. Okres prowadzenia windykacji zależy od oferty/ubezpieczyciela i wynosi zazwyczaj od 60 do 180 dni. W przypadku braku skutecznej windykacji we wskazanym terminie ubezpieczyciel przystępuje do wypłaty odszkodowania za niezapłaconą należność. Wypłacone odszkodowanie jest pomniejszone o udział własny, który wynosi najczęściej 10% wysokości należności.
Wsparcie w windykacji jest szczególnie istotne w przypadku obsługi klientów zagranicznych, gdzie możemy spotkać się z wieloma problemami:
koszt prowadzenia procedury windykacyjnej przez spółkę (za pośrednictwem zagranicznych specjalistów w zakresie windykacji) może okazać się bardzo wysoki.
różnorodność przepisów w zakresie windykacji w zależności od kraju, z którego pochodzi kontrahent.
czas prowadzenia procedury windykacyjnej może okazać się zbyt długi, aby zapewnić spółce odpowiednią płynność finansową.
Z uwagi na to, że większość z ubezpieczycieli specjalizujących się w ubezpieczaniu należności handlowych działa globalnie, są w stanie przeprowadzić skuteczną i sprawną windykację nawet w przypadku kontrahentów „z drugiego końca świata”.
Narzędzia IT dostarczane przez ubezpieczyciela wspomagające zarządzanie należnościami. Część ze wskazanych powyżej ubezpieczycieli udostępnia klientom specjalistyczne narzędzia IT za pomocą których możliwe jest, m.in.:
zweryfikowanie aktualnego stanu płynności finansowej kontrahentów,
stałe monitowanie kondycji finansowej kontrahentów,
bieżące administrowanie wysokością limitów należności handlowych dla poszczególnych kontrahentów (optymalizuje to koszt ubezpieczenia),
monitorowanie całego procesu windykacji — klient przez system posiada stały podgląd na bieżący stan windykacji,
monitowanie procedury wypłaty należności w przypad-ku braku skutecznej windykacji lub częściowego odzyskania należności.
Koszt ubezpieczenia
Na koszt ubezpieczenia wpływa głównie wysokość obrotu z kontraktów przyjętych do ubezpieczenia. Drugim istotnym czynnikiem wpływającym na wysokość stawek w ubezpieczeniu jest rodzaj działalności wykonywanej przez ubezpieczonego.
Ubezpieczyciele opierają się najczęściej na PKD zarejestrowanych spółek. Na wycenę ma wpływ również historia szkodowa podmiotu występującego o ofertę oraz ponoszone straty z tytułu braku uregulowanych należności. Stawki za ubezpieczenie wahają się zazwyczaj od 0,1% do około 1% wartości ubezpieczonych obrotów.
Przykładowo, spółka z branży technologicznej wykonująca usługi dla kontrahentów z całego świata działających w różnych branżach może liczyć na następujące składki w zależności od wysokości rocznego obrotu przyjętego do ubezpieczenia:
obrót 3 mln zł – składka 16 200 zł
obrót 5 mln zł – składka 22 500 zł
obrót 10 mln zł – składka 30 000 zł
obrót 26 mln zł – składka 62 400 zł
obrót 40 mln zł – składka 72 000 zł
obrót 150 mln zł – składka 195 000 zł.
Procedura zawarcia ubezpieczenia
Procedura zawarcia ubezpieczenia należności jest dość prosta. Można ją podzielić na dwa etapy. Pierwszy z nich ma na celu ustalenie warunków ubezpieczenia (stawek). Drugi jest związany jest z ustalaniem przez ubezpieczyciela limitów ochrony dla kontrahentów. Im lepsza kondycja finansowa kontrahenta, tym możliwy wyższy limit należności do uzyskania.
Informacje, których wymaga ubezpieczyciel we wniosku to, m.in.:
struktura klientów (najwięksi odbiorcy pod względem realizowanego obrotu przyjętego do ubezpieczenia),
warunki płatności oferowane klientom,
struktura obrotów i wyniki firmy,
straty z tytułu niezapłaconych należności
w ostatnich 2-3 latach obrotowych i w bieżącym roku obrotowym,
suma należności przeterminowanych w poszczególnych okresach kredytowania.
Co daje ubezpieczenie należności handlowych?
Płynność finansowa
Umożliwia rozwój sprzedaży bez obaw o brak gotówki spowodowany nie opłacaniem faktur, ponieważ w sytuacji braku uregulowania należności lub niewypłacalności kontrahenta ubezpieczyciel pokryje należne bezsporne zaległości.
Wzrost konkurencyjności
Wydłużenie terminów płatności umożliwia zaoferowanie odbiorcom usług bardziej konkurencyjnych warunków współpracy i dzięki temu zwiększa szansę na pozyskanie wartościowego kontraktu.
Ułatwienie podejmowania decyzji
Większość ubezpieczycieli udostępnia specjalistyczne narzędzia do monitorowania sytuacji finansowej kontrahenta, co ogranicza ryzyko przy podpisywaniu nowych umów. Dzięki temu możliwe jest skoncentrowanie się na podstawowej działalności przedsiębiorstwa oraz jego celach strategicznych.
Wsparcie przy windykacji należności
Ubezpieczyciel przejmuje czynności i koszty związane z odzyskaniem należności, co oszczędza czas i daje możliwość ograniczenia wydatków.
Lepszy dostęp do finansowania
Ubezpieczenie podnosi wiarygodność firmy wobec banków i firm faktoringowych, dając szansę wynegocjowania lepszych warunków współpracy i uzyskania dodatkowych źródeł finansowania działalności przedsiębiorstwa.
Podsumowanie
Ubezpieczenie należności handlowych jest skutecznym rozwiązaniem „czarnych łabędzi”. Jest warte uwagi w przypadku współpracy z rynkami zagranicznymi, na których od 2 lat panuje wzrost liczby niewypłacalnych spółek, a prognozy wskazują na pogłębianie się tego problemu. Korzystnym rozwiązaniem jest możliwość wyboru zabezpieczenia się przed nieopłaconymi należnościami poszczególnych kontrahentów bez obejmowania całego obrotu spółki. Pozwala to na optymalizację kosztu ubezpieczenia skupiając się wyłącznie na ubezpieczeniu najbardziej ryzykownego biznesu. Jednocześnie jest to bardzo korzystne narzędzie wspomagające w istotny i aktywny sposób zarządzanie należnościami w spółce.
