Cel i metodologia raportu
Raport został opracowany przez Zespół ds. Dezinformacji działający w ramach Komisji ds. badania wpływów rosyjskich i białoruskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Polski w latach 2004–2024. Celem dokumentu jest szczegółowa analiza rosyjskiej i białoruskiej dezinformacji kierowanej przeciwko polskiemu społeczeństwu i instytucjom państwowym.
Komisja przyjęła metodologię opartą na analizie dokumentów oraz studiach przypadków. Szczególną uwagę poświęcono narracjom prorosyjskim w polskiej infosferze, m.in. fałszywym przekazom dotyczącym pandemii COVID-19, kryzysu migracyjnego na granicy polsko-białoruskiej oraz wyborów w Europie Środkowo-Wschodniej. Badanie objęło również analizę aktywności rosyjskich agencji informacyjnych, takich jak Sputnik, które mimo zablokowania oficjalnych stron, nadal skutecznie oddziałują na polską przestrzeń informacyjną.
Z raportu wynika, że dezinformacja ze strony Rosji i Białorusi stanowi poważne zagrożenie dla polskiego bezpieczeństwa informacyjnego. Rosja prowadzi wobec Polski tzw. wojnę kognitywną, której celem jest wpływanie na percepcję i decyzje społeczne poprzez szerzenie fałszywych informacji oraz manipulację emocjami. W raporcie wskazano kilka głównych narracji propagandowych, które mogą destabilizować sytuację w kraju:
- Narracja antyzachodnia – sugerowanie, że NATO i UE są opresyjnymi strukturami, które kolonizują swoich członków, a cywilizacja Zachodu zmierza ku upadkowi.
- Negowanie państwowości Ukrainy – przedstawianie Ukrainy jako upadłego państwa, a Ukraińców jako narodu bez prawa do niepodległości.
- Dezinformacja wokół kryzysów – manipulowanie informacjami dotyczącymi pandemii, kryzysu migracyjnego czy zmian klimatycznych w celu wzbudzania lęków społecznych.
Zespół ds. Dezinformacji podkreśla, że dezinformacja jest dystrybuowana przez sieci portali internetowych, media społecznościowe oraz zautomatyzowane boty, co powoduje trudności w jej identyfikowaniu i neutralizowaniu. Szczególnie niepokojąca jest aktywność grup takich jak Ghostwriter/UNC 1151, które prowadzą ataki cybernetyczne mające na celu destabilizację sytuacji politycznej w regionie.
Rekomendacje Komisji
W raporcie przedstawiono także rekomendacje dla polskich władz i instytucji publicznych. Zespół wskazuje na konieczność stworzenia spójnej strategii przeciwdziałania dezinformacji, która powinna obejmować:
- Powołanie centralnego organu odpowiedzialnego za monitorowanie i neutralizowanie zagrożeń informacyjnych.
- Wzmocnienie współpracy z międzynarodowymi partnerami w zakresie walki z dezinformacją, zwłaszcza w ramach struktur NATO i UE.
- Edukację społeczeństwa w zakresie rozpoznawania fałszywych informacji oraz zwiększanie świadomości na temat zagrożeń związanych z wojną kognitywną.
Zespół zwraca uwagę, że przeciwdziałanie dezinformacji wymaga długofalowego i systemowego podejścia. Obecne działania polskich instytucji w tej dziedzinie są oceniane jako niewystarczające. W raporcie wskazano m.in. na brak centralnej struktury koordynującej oraz niewykorzystanie potencjału analitycznego instytucji takich jak NASK.
Raport Zespołu ds. Dezinformacji jest ostrzeżeniem przed narastającym zagrożeniem informacyjnym ze strony Rosji i Białorusi. Zidentyfikowane narracje i techniki dezinformacyjne mają na celu destabilizację polskiego społeczeństwa oraz osłabienie zaufania do instytucji państwowych. Skuteczne przeciwdziałanie tej formie agresji wymaga skoordynowanych działań państwowych, współpracy międzynarodowej oraz edukacji społeczeństwa. Bez podjęcia odpowiednich kroków Polska może stać się podatna na dalsze wpływy dezinformacyjne i operacje kognitywne ze Wschodu.
Raport można pobrać TUTAJ.
Zdjęcie: Ministerstwo Sprawiedliwości
