Nadszedł czas, aby zacząć zastanawiać się nad pojęciem „prywatności”, które ewaluuje z roku na rok obserwując powstawanie nowych metod i narzędzi kontroli. Chciałabym zaznaczyć, że jestem zwolenniczką nowoczesnych technologii, rozwoju, AI oraz wszystkiego co będzie w najbliższym czasie, (a nie potrafimy jeszcze tego nazwać), wszelkie nowe wynalazki, technologie mają za zadanie wspierać oraz pomagać człowiekowi, i w tym miejscu nie sposób nie wspomnieć, o Nikoli Tesli, który był uważany za szaleńca ze względu na innowacyjność swoich wynalazków, którymi wyprzedzał swoje czasy. Obecnie większość z jego patentów zostaje wykorzystywana w motoryzacji, jak i wielu innych dziedzinach, nie zdajemy sobie jednak z tego sprawy, nie zastanawiamy się nad tym.
Podobnie było z żarówkami traktowanymi jeszcze na początku ubiegłego wieku
w wielu miejscach jako „wynalazek diabła” — któż z nas wyobraża sobie nie korzystanie z żarówek i prądu? Chyba już nikt. Podobnie jest z telefonami, które obecnie są dla nas codziennym przedmiotem, bez którego nie wyobrażamy sobie życia, bez względu na wiek. Młodsze pokolenie zadaje nam pytanie: „jak żyliście bez telefonów komórkowych?”, a w szczególności bez internetu. Tak żyliśmy, i to całkiem dobrze, w innym świecie technologicznym. Tak szybki rozwój technologii wiąże się zarówno z wieloma możliwościami, jak również zagrożeniami.
PRYWATNOŚĆ
Czym jest prywatność? Na ile mamy jeszcze wpływ na anonimowość? Brak prywatności jest trudniejszy dla pokolenia X (urodzeni w latach 1965-1979), pokolenie które żyło w czasach, gdy głównym doświadczeniem pokoleniowym była dla nich przemiana ustrojowa w Polsce. Obecnie są to ludzie w wieku 40+, którzy są przywiązani do tradycyjnych kontaktów międzyludzkich i komunikacji twarzą w twarz. To od tego pokolenia najczęściej słyszymy słowa: „za moich czasów”, ale tych czasów już nie ma, są inne, z nowymi technologiami oraz wielkimi możliwościami.
Pokolenie Y (urodzeni w latach 1980-1996), których ukształtował już Google oraz gry wideo podchodzą do pojęcia prywatności w sposób bardziej elastyczny. Wierzą, że są kowalami swojego życia — to oni decydują, kto i co o nich będzie wiedział, często, niestety, właśnie oni są tym pokoleniem, które najbardziej jest zagrożone na utratę prywatności w sieci. Pokolenie X, które często wycofuje się z kontaktów w sieci, nie ufa do końca nowym technologiom, posiadając pamięć z dawnego ustroju politycznego, gdzie kontrola obywatela była głównym zadaniem wielu organów, w zderzeniu z pokoleniem Y zachowuje większą czujność. Młodsze pokolenie bardzo często nie posiada takich umiejętności i wiedzy, jak pokolenie Z, a w ich opinii są bezpieczni, nie lubią prosić o pomoc.
Pokolenie Z (urodzeni po 1995 roku), które zawsze najbardziej mnie interesuje ze względu na życie w świecie cyfrowym praktycznie od początku swojego życia, w mojej opinii, nie odczuwa prywatności jako nadrzędnej wartości. Inaczej definiuje, czego innego wymaga. Bardzo często zdaje sobie sprawę z jej braku. Pokolenie, które często jest nazywane pokoleniem C od angielskich słów connect, communicate, change. Młodzi ludzie zanurzeni w świecie internetu. Dzieci urodzone po 2010 roku bardzo często nazywane są „tubylcami cyfrowymi”. Każde z tych pokoleń będzie miało inną definicję prywatności. Nie ma w tym nic złego, wręcz przeciwnie, odmienne czasy wymagają różnego podejścia do pojęć.
GROMADZENIE DANYCH
Dzięki powszechnemu użyciu smartfonów, mediów społecznościowych i innych technologii cyfrowych, firmy i rządy mogą zbierać ogromne ilości danych o osobach, mieszkańcach i obywatelach. Dane te mogą obejmować informacje osobiste, historię przeglądania, dane dotyczące lokalizacji i inne.
W dzisiejszych czasach coraz więcej firm, organizacji jak również instytucji gromadzi dane osobowe o swoich klientach i pracownikach również w celach uzasadnionego interesu administratora, marketingu. Dane te mogą zawierać zarówno dane zwykłe takie jak: imię, nazwisko, adres zamieszkania, ale również dane dotyczące preferencji zakupowych, aktywności na stronach, a nawet dane szczególnej kategorii jak stan zdrowia, przynależności związkowe i polityczne.
Gromadzenie danych osobowych jest ważne dla wielu firm oraz organizacji, a czasami wręcz jest warunkiem istnienia na rynku, ponieważ zbieranie i analizowanie danych umożliwia im lepsze zrozumienie swoich klientów, dostosowanie swoich usług i ofert handlowych do ich potrzeb, a co za tym idzie zwiększenie zysków. Nie możemy jednak zapominać, że gromadzenie takich danych niesie bardzo często za sobą ryzyko związane z zagrożeniem prywatności, a nawet bezpieczeństwa tych osób.
PRZEPISY PRAWA DOTYCZĄCE PRYWATNOŚCI
W związku z powyższym wiele krajów wprowadziło przepisy dotyczące ochrony danych osobowych, takie jak ogólne rozporządzenie o ochronie danych osobowych (RODO) w Unii Europejskiej czy ustawy o ochronie danych osobowych. Przepisy te nakładają na firmy i organizacje dodatkowe obowiązki z zakresu bezpieczeństwa, mają za zadanie regulować sposób, w jaki firmy mogą gromadzić i wykorzystywać dane osobowe, a także mogą nadawać osobom fizycznym pewne prawa dotyczące ich własnych danych osobowych.
W prawie krajowym również kwestia bezpieczeństwa jest uwzględniana w prawodawstwie. Przykładem mogą być ostatnie zmiany w kodeksie pracy, które chyba pierwszy raz od 2018 r. ukazały nam jak obecnie bezpieczeństwo, ochrona danych osobowych jest ściśle powiązana z innymi aktami prawnymi. Co niektórzy zwracali nawet uwagę na fakt, że przy zmianach w kodeksie pracy dotyczących pracy zdalnej więcej zmian dotyczy zapewnienia bezpieczeństwa niż wdrożenia wytycznych pracy zdalnej.
MONITORING A PRYWATNOŚĆ
Monitorowanie jest ważnym narzędziem w wielu dziedzinach, takich jak bezpieczeństwo publiczne, monitorowanie procesów przemysłowych czy nadzór nad pracownikami w miejscu pracy.
W ostatnim czasie często podnosi się temat wykorzystywanie danych osobowych do innych celów niż są pozyskiwane, najczęściej mówimy tu o monitoringu zarówno wizyjnym, jak i pracowniczym. Najgorętsze dyskusje, to te oczywiście oparte na art. 6 pkt. 1 lit. f RODO dotyczące uzasadnionego interesu Administratora w przypadku monitoringu wizyjnego, który ma za zadanie zapewnienie bezpieczeństwa. W wielu przypadkach monitoring będzie musiał być uregulowany prawnie, w przypadku zainstalowania monitoringu w zakładach produkcyjnych jesteśmy zobowiązani do opracowania szczegółowego regulaminu monitoringu, jak również poinformowania wszystkich pracowników w ustalonym przez ustawodawcę terminie o planowanym nagrywaniu.
Niestety, przez wielu z nas monitoring wizyjny jest spostrzegany jako kontrola, podobnie jak monitoring pracowniczy, który jest negatywnie oceniany przez pracowników. Kontrola pracownika, to, niestety, w opinii związków zawodowych, jak również i zainteresowanych — brak zaufania wobec pracownika. Bardzo często pracodawcy, aby nie utracić pozytywnego wizerunku firmy rezygnują z kontroli poczty pracownika, jego kontaktów. Wciąż w naszym społeczeństwie bazuje stwierdzenie, że pracownik na pewno chce nas oszukać, i stąd różne formy monitoringu. W wielu przypadkach wymagana jest zgoda osób do przetwarzania wizerunku w celu ochrony prywatności.
Podobnie jak w przypadku gromadzenia danych osobowych, należy stosować zasadę minimalizacji danych, czyli gromadzić te dane na tyle, które są niezbędne do osiągnięcia określonych celów. Wiele monitorów nagrywających działa w oparciu o sieci komputerowe, co oznacza, że są one podatne na ataki cybernetyczne. Dlatego ważne jest, aby zabezpieczyć sieć przed atakami, stosując odpowiednie oprogramowanie i urządzenia, jak firewall, antywirusy itp. Stosowanie zasad bezpieczeństwa pozwoli na zapewnienie bezpieczeństwa monitoringu oraz ochrony prywatności i wolności jednostek.
NOWE TECHNOLOGIE A PRYWATNOŚĆ
Wraz z rozwojem nowych technologii i internetu, prywatność staje się coraz istotniejszą kwestią dla każdego z użytkowników. Co się z tym wiąże, pojawiają się także nowe zagrożenia i wyzwania związane z prywatnością w erze cyfrowej. Nowe technologie umożliwiają zbieranie oraz przetwarzanie i udostępnianie ogromnej ilości danych osobowych, co zwiększa ryzyko naruszenia prywatności użytkowników. W przypadku nowych technologii, takich jak sztuczna inteligencja, biometria czy internet rzeczy, pojawiają się dodatkowe wyzwania związane z prywatnością.
Ochrona prywatności staje się coraz ważniejsza w kontekście nowych technologii, a użytkownicy powinni mieć świadomość, jakie dane są zbierane i jak są przetwarzane. Podsumowując, nowe technologie stwarzają wiele wyzwań związanych z prywatnością, ale jednocześnie umożliwiają rozwój innowacyjnych rozwiązań.
PODSUMOWANIE
W ostatnim czasie rosną obawy dotyczące nadzoru rządowego, szczególnie w kontekście bezpieczeństwa narodowego. Niektóre rządy zostały skrytykowane za wykorzystywanie technologii cyfrowych do monitorowania swoich obywateli bez odpowiedniego nadzoru lub przejrzystości. Prywatność w świecie cyfrowym jest złożonym i rozwijającym się zagadnieniem. Ważne jest, aby być na bieżąco z najnowszymi osiągnięciami w zakresie prawa i technologii ochrony prywatności oraz podejmować kroki w celu ochrony własnej prywatności w internecie.
